Kiến trúc Gothic là gì? Phong cách kiến trúc Gothic là phong cách kiến trúc được bắt nguồn từ Châu Âu (chủ yếu là nước Pháp) vào khoảng từ thế kỷ 12 nên từ đây được gọi là kiểu kiến trúc Pháp. Ngày nay, kiến trúc Gothic đã được ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực thiết kế kiến trúc, vậy thì kiến trúc Gothic là gì? Các bạn hãy cùng Nội Thất Tuấn Phát tìm hiểu bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về phong cách kiến trúc Gothic độc đáo này nhé!
Kiến trúc Gothic này mang trong mình sự đặc trưng có chút ma mị và điều gì đó vô cùng cuốn hút người xem. Và có một phần lớn những nhà khảo cổ, các sử gia nghệ thuật đều có chỉ ra là kiến trúc Gothic là một sự phát triển thêm từ kiến trúc Roman, đây là sự phát triển trong lối kiến trúc của nhân loại.
1. Phong cách kiến trúc Gothic là gì?
Kiến trúc Gothic là gì? Kiến trúc Gothic chính là phong cách kiến trúc được bắt đầu và phát triển từ khoảng nửa sau thời kỳ Trung cổ ở Tây Âu.
Với thắc mắc kiến trúc Gothic là gì thì xin phép được giải đáp rằng chúng được thể hiện rõ nhất và đẹp nhất tại các nhà thờ lớn hay trong các thánh đường và một số những công trình dân dụng.
Ngày nay, nhiều mẫu kiến trúc nhà thờ theo phong cách Gothic vẫn còn được giữ lại.
Trong đó có những công trình dù là nhỏ nhất vẫn toát lên vẻ đẹp đặc trưng của chúng vì không có công trình mang kiến trúc Gothic nào giống hệt nhau cả.
Có rất nhiều những công trình lớn mang kiến trúc Gothic được xem là những kiệt tác kiến trúc vô giá và được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.
Người Ý vào thời kỳ Phục Hưng đã gọi gotico là “Gothic”. Phong cách kiến trúc này ban đầu chúng được lấy tên là “Francigenum opus” được dịch nôm na là “ tác phẩm của người Pháp”.
Và điều đó có nghĩa là “phương pháp xây dựng ở vùng Ile-de-France”. Ban đầu thuật ngữ “Gothic” được sử dụng theo nghĩa xấu.
Và từ này vốn được xuất phát từ tên gọi của những người Goth, là những người mà theo người La Mã họ là những kẻ “mọi rợ”.
Chính vì vậy mà kiến trúc Gothic theo như những người Ý ở giai đoạn Phục Hưng thì đó là tác phẩm của những người mọi rợ.
Bởi vì nó chính là kết quả của sự đoạn tuyệt với các kỹ thuật và các quan niệm về thẩm mỹ Hy Lạp – La Mã.
Đa phần các nhà khảo cổ và các sử gia nghệ thuật đều sẽ bác bỏ nhận định này và họ chỉ cho rằng với kiến trúc Roman trước đó.
Và với kiến trúc Gothic này thì nó chính là một sự phát triển lên thêm hơn là một sự đoạn tuyệt.
Với kỹ thuật và quan niệm về thẩm mỹ của kiến trúc Gothic thì nó đã được vĩnh cửu hóa trong lối kiến trúc của Pháp vào kỷ XVI ở một số các chi tiết và mẫu tái hiện lại công trình.
Sau đó, khi có một trào lưu đổi mới thì làn sóng của chủ nghĩa lịch sử đã xuất hiện vào thế kỷ XIX và cho tới đầu thế kỷ XX, phong cách kiến trúc này phát triển thành “tân Gothic”.
2. Sự ra đời của kiến trúc Gothic là gì?
Kiến trúc Gothic đã được cho là ra đời sau thời kỳ của kiến trúc Roman, và đây là bắt đầu của một kỷ nguyên kiến trúc theo kiểu mới.
Vào khoảng năm 1200 sau Công Nguyên, người dân Châu Âu đã bắt đầu xây dựng các nhà thờ và các cung điện theo kiểu kiến trúc Gothic.
Sự khác biệt này dễ dàng được nhận thấy nhất là giữa hai lối kiến trúc thời Trung Cổ đó là trong khi phong cách kiến trúc Roman theo kiểu vòm cong tròn thì phong cách kiến trúc Gothic lại theo kiểu là vòm nhọn.
Sự xuất hiện về phong cách trong kiến trúc Gothic là gì và ở đâu? Phong cách kiến trúc Gothic được xuất hiện chủ yếu ở vùng Haute Picardie.
Và nó phát triển vào các thời kỳ như là: Gothic sơ kỳ (ở thế kỷ XII) kế đến đó là Gothic cổ điển( 1190 đến 1230) tiếp đến đó là Gothic ánh sáng (vào khoảng 1230 – 1350) và cuối cùng đó lag Gothic rực cháy (thế kỷ XV-XVI).
Ở giai đoạn Phục Hưng, thì phong cách kiến trúc Gothic vẫn phát triển ở Pháp nhưng nó có sự pha trộn giữa phong cách kiến trúc Gothic và phong cách trang trí của thời Phục Hưng.
Kiến trúc Gothic có thời kỳ hưng thịnh nhất là vào khoảng giữa thế kỷ 18 ở Anh và được lan rộng ra khắp Châu Âu trong suốt thế kỷ 19.
Và sau đó thì kiến trúc Gothic vẫn có sự ảnh hưởng rất mạnh trong những kiến trúc về các nhà thờ và các trường đại học cho tới tận thế kỷ 20 ở khắp trên thế giới.
▶▶▶Xem thêm bài viết liên quan: Kệ tivi treo tường
3. Những đặc điểm của kiến trúc Gothic là gì?
Các nhà thờ Gothic sẽ có chiều cao lớn từ khoảng 30 – 42m, riêng phần tháp lấy ánh sáng đã cao đến 60m và phần cửa sổ kính màu ở mặt đứng thì có thể lên đến 8-12m.
Phần mặt đứng phía Tây (mặt chính) của các nhà thờ kiến trúc Gothic phải tuân theo các chế định nhất định, từ phía dưới lên trên sẽ được chia làm ba phần (ba tầng) đó là:
- Phần dưới cùng chính là cửa, thông thường sẽ có ba hốc cửa rất sâu và chiều sâu của hốc này có thể chiếm hẳn một ngôi nhà.
- Phần giữa: thì ở chính giữa cửa sổ tròn sẽ to bằng kính màu và được tô điểm như những bông hoa hồng.
- Còn phần trên cùng: chính là hành lang và hai tháp chuông.
Về phần kết cấu của nhà thờ kiến trúc Gothic thì đây được xem là một trong những phần sáng tạo đặc biệt nhất, tạo ra cho kiến trúc nhà thờ với những ưu điểm và vẻ đẹp đặc biệt.
Điều mà trước đó các hệ thống kết cấu hay kể cả là những nền kiến trúc phát triển cao như là La Mã cổ đại vẫn chưa đạt được.
Hệ thống kết cấu của nhà thờ kiến trúc Gothic là một hệ thống có không gian rộng lớn, được dùng khung chịu lực, chúng tách biệt rõ rệt giữa phần kết cấu chịu lực và phần kết cấu ngăn cách.
Với các thành phần chính được tính từ đổ mái xuống là: vòm mái hình múi có sống có cuộn nhọn, cột và có cuộn bay.
Hệ thống này đã tạo ra cho kiến trúc những không gian rộng lớn, mênh mông, thoáng đãng và có một khung cảnh nội thất thật nhẹ nhàng và tràn ngập ánh sáng.
Trong những công trình của kiến trúc Gothic thì khi xây dựng vòm mái bằng hình chữ nhật, thường thì người ta sẽ gặp mái cong hai chiều rất phức tạp.
Vậy nên khi mặt chiếu bằng của chúng là hình chữ nhật và chiều cao của cuốn vẫn bằng nhau, nên xử lý kiến trúc có vòm múi sẽ đơn giản hơn rất nhiều.
Hệ thống kết cấu của vòm theo kiến trúc Gothic đã không còn có một sự gắn bó nào với kết cấu của kiến trúc La Mã cổ đại.
Về tính chất cải tiến của phong cách kiến trúc Gothic có được là nhờ vào những cuộn nhọn (chúng đến từ những kiến trúc phía Đông, mái vòm có bốn cuộn nhọn và có múi đỡ).
Trong phong cách kiến trúc Gothic thì vòm mái hình múi có sống được chia ra làm các loại sau:
- Vòm có sống bốn múi sẽ có hình chiếu mặt bằng là hình chữ nhật.
- Vòm có sống sáu múi sẽ có hình chiếu là hình chữ nhật.
- Vòm có nhiều sống và có nhiều múi.
- Vòm có nhiều sống và nhiều múi hình sao có mặt chiếu là hình chữ nhật (với loại vòm mái phức tạp này chính là sản phẩm của kiến trúc Gothic ở hậu kỳ).
Bốn chân vòm của kiến trúc này sẽ truyền tải xuống cột và sẽ có một phần của tải trọng xuống phần cuốn bay.
Cuốn bay chính là một trong các thành phần quan trọng của hệ thống kết cấu nhà thờ kiến trúc Gothic, chúng chia sẻ với cột tải trọng của vòm.
Điều này làm giảm tiết diện của cột khiến cho công trình có thể mở các cửa sổ lớn và giúp cho đường nét của kiến trúc có phần thanh thoát hơn.
4. Các công trình tiêu biểu của kiến trúc Gothic là gì?
Vì kiến trúc Gothic là một trong những loại hình kiến trúc cổ xưa và chúng đã được lan rộng ra khắp nơi trên toàn thế giới cho nên các công trình kiến trúc Gothic đã được xây dựng ở khắp nơi trên thế giới.
Và tuy là các công trình này thường tập trung chủ yếu tại những vùng đất Châu Âu nhưng tại Châu Á và Châu Mỹ vẫn có các công trình với lối kiến trúc Gothic này tồn tại và trường tồn theo thời gian.
Các công trình mang kiến trúc Gothic này sở hữu một vẻ đẹp hết sức là đặc sắc, tạo được sự riêng biệt và cuốn hút ánh nhìn của mọi người.
Ngay bây giờ chúng ta hãy cùng điểm lại các công trình mang kiến trúc Gothic này trên thế giới và ở cả Việt Nam nhé!
5. Một số công trình nổi tiếng trên thế giới về kiến trúc Gothic là gì?
Tuy là được công nhận vào năm 1163 nhưng công việc xây dựng của nhà thờ Saint-Étienne ở Sens đã được bắt đầu vào năm 1135 và được công nhận là nhà thờ xây dựng theo kiến trúc Gothic đầu tiên. Một số công trình kiến trúc Gothic nổi tiếng trên thế giới như:
- Nhà thờ Salisbury với kiến trúc Gothic cổ kính (Anh).
- Nhà thờ chính tòa Đức Bà Amiens mang vẻ đẹp tráng lệ (Pháp).
- Vương cung thánh đường St Denis (Pháp).
- Tòa thị chính Leuven (Bỉ).
- Nhà thờ Canterbury (Anh).
- Tu viện Westminster (London-Anh),…
▶▶▶Xem thêm bài viết liên quan: Kệ trang trí phòng khách
6. Một số công trình nổi tiếng tại Việt Nam về kiến trúc Gothic là gì?
Trong thời kỳ Pháp thuộc thì các lối kiến trúc phương Tây đã được du nhập vào Việt Nam khá nhiều và trong số đó có kiểu kiến trúc Gothic đã tạo nên nhiều dấu ấn tại nước ta.
Và đặc biệt là những nhà thờ cổ mang trong mình chúng nhiều nét kiến trúc Gothic này và hiện nay chúng được xem là các địa điểm du lịch ấn tượng như là:
- Nhà thờ Đức Bà ở Thành phố Hồ Chí Minh: là một kiến trúc nổi tiếng của Sài Gòn.
- Nhà thờ lớn Hà Nội: có kiến trúc mang hơi hướng kiểu kiến trúc Gothic.
- Nhà thờ đá tọa lạc tại Sapa, tỉnh Lào Cai.
Các dấu ấn của kiến trúc Gothic này ở Việt Nam không chỉ có ở những nhà thờ được kể trên mà còn có rất nhiều những địa điểm khác như là Nhà thờ Buôn Hồ ở Đăk Lăk, Nhà thờ Phú Nhai ở Nam Định,…
Đó cũng là một trong những địa điểm không thể bỏ qua được với những ai có niềm yêu thích với các lối kiến trúc cổ này.
Nội Thất Tuấn Phát muốn thông qua bài viết trên đây để giới thiệu, cung cấp cho các bạn những thông tin cần thiết, bổ ích về phong cách kiến trúc Gothic là gì và những công trình nổi tiếng.
Hy vọng rằng với những thông tin trên sẽ giúp cho các bạn hiểu rõ hơn về kiến trúc Gothic là gì và cũng như chiêm ngưỡng được các công trình tuyệt đẹp này nhé!
Bài viết cùng chuyên mục: